Zarządzanie ryzykami

W niniejszym rozdziale zostały przedstawione istotne czynniki ryzyka i zagrożenia dla działalności Grupy Kapitałowej Śnieżka.

Ponadto Grupa zidentyfikowała czynniki ryzyka mające wpływ na zagadnienia niefinansowe. Zostały one opisane w punkcie 3.4.1 Sprawozdania zatytułowanym: „Zarzadzanie ryzykami związanymi z działalnością Grupy, mającymi wpływ na zagadnienia niefinansowe”.

W działalności Grupy Kapitałowej Śnieżka ważną rolę odgrywa ryzyko makroekonomiczne, związane z sytuacją ekonomiczną w Polsce, a także na pozostałych rynkach, na których operują poszczególne spółki Grupy.

Ryzyko to jest związane przede wszystkim z:

  • Obniżeniem siły nabywczej społeczeństwa, na skutek spowolnienia bądź recesji gospodarczej.

Ewentualny spadek konsumpcji i pogorszenie się nastrojów w społeczeństwie może prowadzić do zmniejszenia popytu na mieszkania – zarówno na rynku pierwotnym, jak i wtórnym – a także wydatków na remonty i modernizację mieszkań, które w głównej mierze decydują o popycie na farby dekoracyjne. Ryzyko to może wystąpić w szczególności na rynkach wschodnich. Na Ukrainie może być spowodowane: brakiem reform (mogących ograniczyć pomoc ze strony MFW i Unii Europejskiej), zaognieniem konfliktów na wschodzie kraju oraz zmianą polityki gospodarczej po wyborach w 2019 roku. Poważne ryzyko dla wzrostu gospodarczego występuje także na Białorusi z uwagi na problemy związane z zadłużeniem sektora państwowego.

  • Pogorszeniem kondycji branży budowlanej.

Niezadowalające wyniki finansowe firm budowlanych, ograniczające rozwój mocy produkcyjnych, oraz brak rąk do pracy mogą spowodować, że sektor budowlany nie będzie w stanie sprostać rosnącym potrzebom w zakresie inwestycji, co przełoży się niekorzystnie na popyt na produkty dekoracyjne.

  • Kondycją i polityką kredytową banków.

Ewentualne zacieśnienie polityki kredytowej przez banki, w tym wzrost oprocentowania kredytów mogą negatywnie wpływać na popyt na mieszkania i skalę remontów dotychczasowych zasobów mieszkaniowych. W szczególności ryzyko takie może się pojawić na Ukrainie, której sektor bankowy jest słaby.

Ryzyko strategiczne jest związane z możliwością wystąpienia negatywnych konsekwencji finansowych spowodowanych błędnymi decyzjami podjętymi przez Grupę na podstawie niewłaściwej oceny strategicznych kierunków rozwoju organizacji, a w szczególności:

  • Niewłaściwej oceny przyszłej dynamiki rozwoju rynku farb i lakierów.

Szybsze niż zakładane przez Grupę tempo rozwoju rynku może spowodować, że Grupa nie dostosuje swojego potencjału produkcyjnego do zwiększonego popytu i utraci swoją dotychczasową pozycję rynkową;

  • Nietrafnych przewidywań preferencji klientów, zarówno w zakresie wielkości zapotrzebowania na produkty, jak i cech produktów (np. w zakresie kolorów, rodzaju podkładu).
  • Niewłaściwej oceny przyszłych zjawisk konkurencyjnych (procesów konsolidacyjnych, wejścia na rynek nowych firm), które mogą doprowadzić do utraty przez Grupę pozycji lidera na poszczególnych rynkach.

Prowadząc działalność Grupa Kapitałowa Śnieżka jest narażona na wiele rodzajów ryzyka operacyjnego, takich jak:

  • Zakłócenia i przerwy w funkcjonowaniu zakładów produkcyjnych, na skutek awarii i klęsk żywiołowych.

Awarie te mogą jednocześnie mieć negatywny wpływ na środowisko naturalne. W celu ograniczenia tego rodzaju ryzyka Grupa prowadzi ciągłe modernizacje i konserwacje w zakładach produkcyjnych. Posiada także polisę ubezpieczenia mienia od wszystkich ryzyk, w tym od skutków klęsk żywiołowych.

Znaczące umowy ubezpieczenia zawarte w 2018 roku zostały przedstawione w punkcie 1.7.2 Sprawozdania, w sekcji „Umowy ubezpieczenia”.

  • Ryzyko związane z dostępnością surowców do produkcji i wzrostem ich cen.

Branża farb i lakierów jest silnie zależna od cen bieli tytanowej (TiO2). Blisko połowa mocy produkcyjnych TiO2 skupiona jest w sześciu globalnych koncernach, zaś rynek chemiczny wykazuje tendencje do dalszej konsolidacji, co powoduje dalszą presję na wzrost cen bieli tytanowej. Dlatego ewentualne awarie i przestoje w zakładach produkujących ten surowiec mogą spowodować trudności z jego zaopatrzeniem i doprowadzić do wzrostu jego ceny.

Grupa jest ponadto narażona na ryzyko wzrostu cen innych surowców, np. rozpuszczalników, pigmentów, żywic, a także metalu i plastiku oraz ropy naftowej (służących do wyrobu opakowań do farb i lakierów).

Grupa Kapitałowa Śnieżka starannie monitoruje wszelkie informacje rynkowe oraz strategiczne posunięcia dostawców, w celu odpowiedniego dostosowania operacji biznesowych do oczekiwań w zakresie podaży i popytu na surowce. Grupa koncentruje się także na zwiększaniu wydajności łańcucha dostaw oraz zrównoważonej dywersyfikacji źródeł surowców.

  • Ryzyko związane z zaopatrzeniem.

Podstawowe ryzyko dla Grupy Kapitałowej Śnieżka w dziedzinie zaopatrzenia związane jest w głównej mierze ze wzrostem cen surowców zależnym od notowań cen ropy naftowej, wzrostem kosztów transportu, chwilowym lub długotrwałym ograniczeniem dostępu do surowców oraz zmianami kursów walut.

Również̇ wyzwanie w postaci konsolidacji (zarówno poziomej jak i pionowej) dostawców, klientów oraz podmiotów konkurencyjnych może prowadzić́ do osłabienia pozycji negocjacyjnej Grupy Kapitałowej Śnieżka. Aby minimalizować te ryzyka, Grupa m.in. regularnie analizuje informacje o strategicznych posunięciach interesariuszy pod kątem dostosowania prognoz zakupowych do bieżącej i prognozowanej sytuacji cenowej. Prowadzony jest stały bieżący dialog z dostawcami, w zakresie płynnego dostosowywania popytu ze strony Grupy Kapitałowej Śnieżka oraz podaży ze strony dostawców. Grupa ocenia ponadto, że istniejące relacje i powiązania kooperanckie z dostawcami nie powodują uzależnienia od żadnego z dostawców w sposób, który negatywnie mógłby wpłynąć na działalność całej Grupy.

  • Ryzyko związane z dystrybucją produktów.

Występuje ryzyko związane zmniejszeniem się udziału produktów Grupy w poszczególnych szczeblach dystrybucji – wynikające przede wszystkim z działań konkurencji.

Grupa stara się zminimalizować to ryzyko poprzez wdrażanie strategii sprzedaży wielokanałowej, która przyczynia się do wzrostu sprzedaży produktów Grupy.

  • Ryzyko związane z nadmiernymi zapasami.

Zmniejszone zapotrzebowanie na produkty Grupy może doprowadzić do nagromadzenia nadmiernych zapasów i konieczności utworzenia odpisów aktualizujących ich wartość.

  • Ryzyko związane z ograniczeniami infrastrukturalnymi

Brak wystarczających mocy produkcyjnych połączony z intensywnym rozwojem może powodować ograniczenia infrastrukturalne w efektywnej realizacji celów biznesowych w przyszłości. Aby zapobiegać temu ryzyku, Spółka rozbudowuje swoje linie produkcyjne i dobudowuje nowe. Do 2021 roku Spółka planuje ukończyć także budowę nowoczesnego centrum logistycznego.

Działalność prowadzona przez poszczególne spółki Grupy Kapitałowej Śnieżka narażona jest na silną konkurencję. Na krajowym rynku farb i lakierów są obecne duże renomowane firmy międzynarodowe, a z drugiej strony ma miejsce silna konkurencja cenowa ze strony małych, lokalnych podmiotów. Stosunkowo wysokie bariery wejścia na rynek produktów farbiarskich i lakierniczych powodują, że do rozpoczęcia działalności przez nowych producentów w branży niezbędne byłyby duże nakłady finansowe, a ewentualne pojawienie się nowej konkurencji mogłoby wynikać przede wszystkim z akwizycji.

W 2018 roku na polskim rynku nie doszło do znaczących zmian w zakresie układu sił wśród producentów farb i lakierów.

Działalność Grupy na pozostałych rynkach także prowadzona jest w warunkach silnej konkurencji, zarówno ze strony podmiotów lokalnych, jak i firm międzynarodowych. Np. w przypadku rynku białoruskiego czynnik ryzyka stanowi ekspansja ze strony producentów materiałów budowlanych z Rosji (np. Bergauf).

Grupa monitoruje działania innych podmiotów na wszystkich kluczowych rynkach. Ryzyko związane z działaniami konkurencji spółki należące do Grupy starają się ograniczać poprzez odpowiednie działania reklamowe oraz akcje w bezpośredni sposób wspierające sprzedaż produktów z oferty Grupy.

Używając substancji chemicznych w swojej działalności, Grupa musi zwracać szczególną uwagę na swój wpływ środowiskowy oraz wszelkie regulacje panujące w obszarze ekologii. W związku z tym prowadzone są obowiązkowe przeglądy odpowiedzialności środowiskowej w celu przeglądu ryzyka, monitorowania działań na rzecz wywiązywania się ze zobowiązań w zakresie ochrony środowiska i oceny zmian w ekspozycji przedsiębiorstwa. Grupa dokłada także wszelkich starań, aby swoją działalność prowadzić w sposób najbezpieczniejszy i najbardziej odpowiedzialny dla środowiska, a także, aby rozwijać technologie i innowacje, które pozwolą ograniczyć ślad środowiskowy wytwarzanych produktów.

Działania ekologiczne w Spółce realizowane są według obowiązujących wymagań prawnych oraz procedur i instrukcji określonych w Zintegrowanym Systemie Zarządzania (ZSZ), w skład, którego wchodzą: system zarządzania jakością wg normy PN-EN ISO 9001 oraz system zarządzania środowiskowego PN-EN ISO 14001.

Ryzyko walutowe

Grupa Kapitałowa Śnieżka w swojej działalności jest narażona na ryzyko zmiany kursów walut. Grupa importuje surowce używane do produkcji farb i lakierów, za które płaci w euro. Wyroby eksportuje natomiast głównie do krajów Europy Wschodniej (m.in. na Ukrainę i Białoruś, do Mołdawii oraz Gruzji), w których rozliczenia prowadzone są przede wszystkim w dolarze amerykańskim. Grupa jest więc narażona na ryzyko wynikające ze zmiany kursu EUR/USD i relacji obu tych walut w stosunku do złotego. Najbardziej korzystnym scenariuszem dla Grupy jest jak najniższy kurs EUR/USD, który obniża koszty zakupu surowców i maksymalizuje wpływy z eksportu.

W celu zminimalizowania negatywnego wpływu kursów walut na generowane przychody i zyski, w Grupie na bieżąco jest prowadzona analiza ryzyka walutowego.

W 2018 roku FFiL Śnieżka SA dokonywała zakupu kontraktów typu forward, które stanowiły zabezpieczenie przepływów pieniężnych wynikających z zakupów surowców w walucie euro.

Zestawienie transakcji forward zawartych w 2018 roku zostało zawarte w nocie 39 do skonsolidowanego sprawozdania finansowego za 2018 rok.

Grupa może stosować jako instrumenty zabezpieczające wyłącznie umowy zawarte ze stroną zewnętrzną (nie mogą to być instrumenty wyemitowane przez jednostkę z Grupy). Jednocześnie instrumenty pochodne zabezpieczające zawiera się na okres nie dłuższy niż rok, tj. maksymalnie na taki okres, na jaki sporządzany jest plan zakupu surowców.

Ryzyko stopy procentowej

Grupa Kapitałowa Śnieżka posiada zobowiązania kredytowe i z tytułu leasingu finansowego o zmiennej stopie procentowej. W związku z tym jest narażona na ryzyko związane ze wzrostem stóp procentowych.

Na 31 grudnia 2018 roku całkowite zobowiązania Grupy z tytułu otrzymanych kredytów i pożyczek oraz z tytułu leasingu finansowego wynosiły 65 514 tys. PLN. Wzrost oficjalnych stóp procentowych (WIBOR, EURIBOR, LIBOR, BUBOR) może stwarzać ryzyko wzrostu kosztów finansowania Grupy.

W 2018 roku Grupa nie stosowała instrumentów zabezpieczających ryzyko stopy procentowej.

Ryzyko związane z kontrolą należności

Grupa Kapitałowa Śnieżka kontynuuje i rozwija dotychczas przyjętą politykę zarządzania należnościami w oparciu o współpracę ze sprawdzonymi i długoletnimi partnerami. Grupa aktywnie zarządza ryzykiem kredytowym kontrahenta, rozumianym jako jego możliwość niewywiązania się z zobowiązań. Realizowane jest to poprzez limitowanie oraz monitorowanie kredytu kupieckiego, w zależności od ich kondycji finansowej i dynamiki rozwoju. W procesie tym Spółka współpracuje z wywiadowniami gospodarczymi i firmami ubezpieczeniowymi. Polityka regulowania limitów kredytu kupieckiego oraz terminów płatności powiązana jest ściśle z przyznawanymi klientom bonusami za terminowe płatności, co dodatkowo zabezpiecza interesy Grupy. Zabezpieczeniem transakcji sprzedażowych realizowanych przez Grupę są: hipoteki na nieruchomościach, oświadczenia o poddaniu się egzekucji, weksle stosowane adekwatnie do skali udzielonych limitów kredytu kupieckiego poszczególnym klientom.

Ekspansja na nowe rynki, a w szczególności na rynki eksportowe, wiąże się z brakiem pewności w zakresie uzyskania należności. Wychodząc naprzeciw temu wyzwaniu Grupa ogranicza ryzyko, ubezpieczając należności od nowo pozyskanych klientów. Ubezpieczenie gwarantuje spływ należności, przez co niweluje negatywny wpływów nieskutecznych transakcji na zachowanie płynności finansowej Grupy, przy jednoczesnym zachowaniu zyskowności sprzedaży. Polityka kontroli należności stosowana jest również między spółkami powiązanymi, w ramach Grupy Kapitałowej. Stały monitoring zapewnia możliwość racjonalnego gospodarowania należnościami, co korzystnie wpływa na skuteczność podejmowanych decyzji.

Grupa Kapitałowa Śnieżka planuje kolejne działania zmierzające do dalszego usprawnienia procesu zarządzania ryzykiem związanym z należnościami i przewiduje wdrożenie nowych rozwiązań poprawiających wyniki osiągane w tym obszarze.

Ryzyko utraty płynności

Ryzyko utraty płynności wiąże się ze zdolnością firmy do spłacania bieżących zobowiązań oraz pozyskiwania środków na finansowanie działalności.

Grupa Kapitałowa Śnieżka stale monitoruje terminy wymagalności należności i zobowiązań, dążąc do utrzymania równowagi finansowej także poprzez korzystanie z różnych źródeł finansowania (kredyt bankowy, kredyty kupieckie). Zagrożeniem dla Grupy może być zaostrzenie polityki kredytowej przez banki, ograniczające możliwości uzyskania finansowania zewnętrznego.

Na 31 grudnia 2018 roku Grupa nie miała problemów z terminowym regulowaniem swoich zobowiązań, o czym świadczą jej wskaźniki płynności.

Informacje o zaciągniętych i wypowiedzianych kredytach

W 2018 roku oraz po zakończeniu roku obrotowego FFiL Śnieżka SA podpisała umowy kredytowe z kilkoma bankami w celu sfinansowania transakcji nabycia 80% udziałów w spółce Poli-Farbe Vegyipari Kft., realizacji planów inwestycyjnych Spółki w 2019 roku oraz zapewnienia finansowania bieżącej działalności Spółki.

Umowy z bankami w 2018 roku oraz w 2019 roku zostały opisane odpowiednio w punktach 1.7.2 i 1.7.3 Sprawozdania. Pozostałe umowy kredytowe zawarte z bankami zostały przedstawione w punkcie 1.7.4 Sprawozdania w sekcji „Kredyty i pożyczki”.

Awarie kluczowych systemów informatycznych albo nieautoryzowany dostęp za pośrednictwem cyberprzestępczości lub innych zdarzeń mogą mieć bezpośredni wpływ na procesy produkcyjne, pozycję konkurencyjną i reputację Grupy Kapitałowej Śnieżka.

W celu minimalizacji tego ryzyka Grupa rozwija i aktualizuje systemy wykorzystywane do zapewniania bezpieczeństwa informacji, regularnie tworzy kopie zapasowe kluczowych danych, a także posiada rozbudowaną ochronę antywirusową i przeciwko mailom mającym na celu wyłudzenie danych.

W 2018 roku rozpoczęto przygotowania do wdrożenia nowego oprogramowania informatycznego w Spółce, co nie tylko usprawni jej działalność operacyjną, ale także przyczyni się do podniesienia bezpieczeństwa operacji IT.

Ponadto od 2018 roku – w ramach wewnętrznego programu budowania świadomości cyberbezpieczeństwa pn. „Cybersecurity” – prowadzone są prace majce na celu budowanie świadomości pracowników w kontekście tej tematyki. Działania te są elementem długoterminowego planu budowania świadomości pracowników, budowy środków prewencyjnych, wykrywania i reagowania na cyberzagrożenia.

Wysoko wykwalifikowana i doświadczona kadra pracownicza jest istotną wartością spółek wchodzących w skład Grupy Kapitałowej Śnieżka. Grupa w szczególności dostrzega ryzyko związane ze wzrostem średniej wieku pracowników zatrudnionych w obszarze produkcji. W ciągu kilku lat istotna część tych pracowników osiągnie wiek emerytalny, co może skutkować zakończeniem przez nich pracy.

W celu zapewnienia ciągłości i płynności pracy w spółkach należących do Grupy, realizowana jest polityka personalna, których podstawą są odpowiednie plany, programy i narzędzia stosowane w procesach HR-owych. Polityka personalna obejmuje m.in. realizowane badanie potrzeb kadrowych oraz coroczne planowanie zatrudnienia, definiowanie potrzeb szkoleniowych i roczny plan szkoleń oraz dopasowywane w ramach potrzeb poszczególnych obszarów bieżące projekty szkoleniowo-rozwojowe, plan benefitów pozapłacowych oraz systemy motywacyjne, podwyżki i awanse.

Regulacje prawne Unii Europejskiej, które w jakikolwiek sposób dotykają branży farb i lakierów, są nieustannie zaostrzane i cechuje je coraz większa złożoność.

Aby zapobiegać temu ryzyku Grupa prowadzi nieustanny monitoring zmian prawnych mogących mieć wpływ na produkcję oraz prowadzi działania na rzecz dynamicznego dostosowywania do tych zmian procesu technologicznego.

Istnieje ponadto ryzyko związane z różnicami w interpretacji przepisów podatkowych. Pomimo stosowania się przez Grupę zarówno do krajowych, jak i unijnych regulacji prawnych w zakresie rachunkowości, informacje podatkowe ujęte w deklaracjach i zeznaniach podatkowych mogą zostać uznane przez polskie organy podatkowe za niezgodne z przepisami. W przypadku przyjęcia przez organy podatkowe odmiennej interpretacji przepisów podatkowych niż ta stosowana przez Grupę do wyliczenia zobowiązania podatkowego, sytuacja taka może mieć istotny wpływ na wyniki finansowe Grupy.

Ukraina

Poza ryzykiem makroekonomicznym, istotne zagrożenie stanowi ryzyko dewaluacji ukraińskiej hrywny. Do czynników ryzyka należy zaliczyć też możliwość ponownego pogorszenia się sytuacji geopolitycznej na wschodzie Ukrainy, co w poprzednich latach nie sprzyjało rozwojowi ekonomicznemu i destabilizowało działalność́ Grupy na tym rynku.

Prowadzenie biznesu na Ukrainie utrudnia oraz stwarza dodatkowe ryzyka niewystępujące w Polsce wysoki poziom korupcji. Przeciwdziałanie temu zjawisku poprzez uchwalenie w czerwcu 2017 roku ustawy o sądzie antykorupcyjnym jest dużym krokiem w stronę stworzenia bezpiecznego i stabilnego środowiska działającym na tym rynku firmom.

Białoruś

Pomimo sprzyjającego klimatu gospodarczego ryzyko stanowi niepewna sytuacji politycznej w regionie, w tym w Rosji, z którą wiąże Białoruś́ szczególnie silna wymiana handlowa.

Na sytuację całej Grupy Kapitałowej Śnieżka wyraźny wpływ mają także działania na rzecz ochrony rodzimego rynku chemii budowlanej na Białorusi (cła, pozwolenia, certyfikaty). Jednym z przejawów tej ochrony jest konieczność prowadzenia kosztownej certyfikacji towarów importowanych oraz podnoszenia wartości celnej dla importerów przy wwozie na teren Unii Celnej.

Również rozszerzenie się strefy Unii Celnej i związana z nią̨ ekspansja na rynek białoruski ze strony producentów materiałów budowlanych z Rosji są istotnymi czynnikami ryzyka występującego na tamtejszym rynku. 

Poprzednie Interesariusze
Następne Ład korporacyjny